Xroniki yorğunluq sindromu

6 aydan uzun süren kolay yorulma, egzersiz sonrası yorulma, uyku problemleri, konsantrasyon problemleri, baş dönesi, baygınlık hissi, depresyon ve gece terlemelerinin bir arada bulunması kronik yorgunluk sendromunu akla getirir.
6 aydan uzun sürən asan yorulma, məşq sonrası yorulma, yuxu problemləri, konsentrasiya problemləri, baş gicəllənməsi, huşunu itirmə hissi, depressiya və gecə tərləmələrinin bir yerdə olması xroniki yorğunluq sindromunu əmələ gətirir.
Hastaların bağışıklık sistemi ve vücudun stres yanıtında bozulma olduğu düşünülmektedir.

Xəstələrin immunitet sistemi və bədənin stress cavabında pozulma olduğu düşünülməkdədir. Hastaların yarısına yakın kısmında tip IV gecikmiş tipte alerji mevcuttur.
Xəstələrin yarısına yaxın hissəsində IV tip gecikmiş tipdə allergiya mövcuddur.
Kronik yorgunluğu olan hastalarda sıklıkla migren, fibromiyalji ve irritabl bağırsak sendromu görülür.

Xroniki yorğunluğu olan xəstələrdə tez-tez migren, fibromialgiya və irritabl bağırsaq sindromu var. Hastaların önemli kısmında çocukluk çağı travması, özellikle duygusal ihmal ve yok sayma mevcuttur.
Xəstələrin əhəmiyyətli hissəsində uşaqlıq travmaları, xüsusilə emosional laqeydlik və yox sayma mövcuddur. Gastroenterit, özellikle Giardia enfeksiyonunu takiben kronik yorgunluk sendromu görülebilmektedir.
Qastroenterit, xüsusilə Giardia infeksiyasınından sonraki xroniki yorğunluq sindromu görülə bilməkdədir. Enfeksiyon sırasında hastalar depresif veya stresli ise olasılık artmaktadır.

İnfeksiya zamanı xəstələr depresiv və ya stressli isə ehtimal artmaqdadır.
Kronik yorgunluk sendromu olan hastaların öncelikle bir iç hastalıkları uzmanına muayene olarak yorgunluğun ve halsizliğin diğer nedenlerinin ekarte edilmesini öneririm.

Xroniki yorğunluq sindromu olan xəstələrin əvvəlcə daxili xəstəlikləri mütəxəssisinə müayinə olaraq yorğunluğun və halsızlığın digər səbəblərinin istisna edilməsini təklif edirəm. Hastaların hareket ve yürüyüşe çok yavaş ve zorlamadan başlamalarını, yoruluncaya kadar spor yapmamalarını, uykularına dikkat etmelerini, gerekirse uykusuzluk ve depresyon için tedavi kullanmalarını, bağırsak geçirgenliğini azaltacak şekilde glutensiz beslenmelerini öneririm.
Xəstələrin hərəkət və piyada gəzməyə çox yavaş və məcbur etmədən başlamalarını, yorulana qədər idman etməmələrini, yuxularına diqqət etmələrini, lazım olsa yuxusuzluq və depressiya üçün müalicədən istifadə etmələrini, bağırsaq keçimliliyini azaldacaq şəkildə glutensiz bəslənmələrini təklif edərəm.