Migren genetik meyli olan insanlarda davranış, ekoloji, qida, kimyəvi və hormonal faktorlar və stimullaşdıranların ortaya çıxardığı bir baş ağrısıdır. Beyindəki bəzi bölgələrdə meydana gələn müvəqqəti dəyişikliklər nəticəsində ağrı ortaya çıxar. Bu daxili və xarici stimullar bir çox insanın xəbəri belə olmayacağı qədər əhəmiyyətsiz faktorlar ola bilər, bu faktorlar miqrenli xəstələri normalda gözləniləndən daha çox narahat edər. Migren hücumlarını bəzən tək qıcıqlandırıcı başlada bilər, bəzən də onlarının bir araya gəlməsi lazımdır.
Baş ağrısına migren ağrısı demək üçün xəstənin ömründə 5 dəfədən çox, 4 saat və ya 3 gün davam edən bir baş ağrısı tarixcısinin olması lazımdır. Bundan əlavə, bu ağrının tək yanlı, bir dəfədən daha çox olması, çırpıntılı ağrı ilə keçməsi, orta şiddətdən daha şiddətli olması, fiziki hərəkətin ağrıları artırması, ürək bulanmayla keçməsi, səs və işığa həssaslığının olma əlamətləri mövcuddur.
5 qadından birində, 10 kişidən birində görülür.
Ailəsində migreni olanların 70 faizində miqren görülmə ehtimalı vardır.
Miqren ümumiyyətlə yeniyetmə vaxtında başlayır, 50 yaşın üstündə azalır. Ən çox miqren ağrısı çəkənlər 35-45 yaş arasındakı qadınlardır.
Miqrenin qadınlarda daha çox görülməsinin səbəbi miqren ağrılarının, qadın hormonu estrogen dalgalanmalarına çox həssas olmaladır. Migrenli qadınların beyinlərini xəbərdar edənin qarşısında verdiyi cavabların həm kişilərdən, həm də miqreni olmayan qadınlardan fərqli olduğu, miqrenli beyinlərin kiçik xəbərdar edənlərə şişirdilmiş cavab verdiyi göstərilmişdir. Uşaqlıq çağında istismara məruz qalmaq və travma əhvalatının olması miqren görülmə sıxlığını diqqətə çarpan şəkildə artırır. Qız uşaqlarının oğlan uşaqlarına görə çox daha emosional, fiziki və cinsi təcavüzə məruz qaldığı, daha çox emosional zədəyə uğradığı və bu səbəblə daha tez tez miqren ağrılarının ortaya çıxdığı elmi olaraq sübut edilmişdir.
Son olaraq da miqren ağrılarını qıcıqlandıra bilən allergiya, astma, fibromialji kimi xəstəliklərin qadınlarda daha tez tez görülməsi də, miqren ağrılarının da paralel olaraq qadınlarda daha tez görülməsinə səbəb olur.
Miqren kompleks genetik bir xəstəlikdir. Yəni eyni ailəvi keçiddən çox, miqren ağrılarının ortaya çıxması üçün genetik faktorlarla ekoloji faktorlar birləşməlidir. Əkiz çalışmalarında genetik meyillilik 40% tapılmışdır. Nadir görülən bəzi ailəvi miqren növləri var.
Aura, migren ağrısından dərhal əvvəl və ya tək başına görülə bilən müvəqqəti nevroloji əlamətlərdəndir. Beyin damarlarında meydana gələn dəyişikliklərin beyin hüceyrələrində elektrik ismarıclarında axsama doğru həyata keçməsi görülə bilər. Xəstədə ilk dəfə görüldüyündə, xəstənin felç və ya konvulsiya keçirdiyi zənn edilir.
Ən çox görülənləri:
Rəngli, parlaq, ziqzaqlı görmə,
Dörddəbir, yarım, və ya tam görmə sahəsi itkiləri
Danışma və söz tapma çətinliyi
Konsentrasiya itkisi
Diqqət dağınıqlığı
Beynin dumanlanması
Baş gicəllənməsi
Cüt görmə, şaxəli görmə
Əllərdə, qollarda, qıçlarda və ya bütün bədəndə uyuşma
Bir aura maksimum 60 dəqiqə çəkir. 60 dəqiqədən uzun sürən aura şikayətiniz varsa analiz verməniz yerində olur.
Ağrı ilə birlikdə ən sıx görülən şikayətlər başda çırpıntılı ağrı, ürək bulanması, işıq, səs və qoxulara həssaslıqdır.
Bunların xaricində gözlərdə qızarma, burun axıntısı, diareya, tez tez sidiyə çıxma, halsızlıq, huşunu itirmə hissi, baş gicəllənməsi və / və ya əsəbilik görülə bilər.
Migren diaqnozu necə qoyulur?
Migren diaqnozu xəstənin xəstəlik tarixinin qulaq asması və müayinəsi sonrasında qoyulur. Migren diaqnozunu qoymaq üçün edilməsi lazım olan bir görüntüləmə və ya qan təhlili yoxdur. Ancaq nadir hallarda xəstənin nevroloji müayinəsində problem müəyyən olunsa həkiminiz irəli görüntüləmə tələb edilə bilər.
Diaqnoza istiqamətli olmamaqla birlikdə bəzi xəstəliklərə (İnsulin müqaviməti, metabolik sindrom, qalxanvari vəzin xəstəlikləri, hipertoniya) və vitamin / mineral çatışmazlıqlarına (B12, fol turşusu, dəmir, D vitamini) istiqamətli qan təhlili etmək yaxşı olar.
Miqreni kökündən qurudan, ortadan qaldıran və ya yox edəcək bir müalicə yoxdur. Ancaq uyğun qidalanma, yuxu, həyat tərzi dəyişiklikləri, vitamin və mineralların yerinə qoyulması və risk faktorlarının müalicəsi ilə hücum sayı ayda 1 dəfə, ildə 1 dəfə rəqəmlərə endirilə bilər. Ataka meydana gəldiyində isə sizi yatağa döşəyə yatırdan ağrılar deyil, kiçik doza bir ağrı kəsici ilə keçirə biləcəyiniz ağrılar halına gələ bilər.